1 sierpnia 2024 r. w 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, zorganizowaliśmy spacer Śladami Miejsc Pamięci w Nysie.
1 sierpnia 2024 roku, w osiemdziesiątą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, Oddział PTTK Tryton w Nysie wraz z Komisją Krajoznawczą zorganizował wyjątkowy spacer Śladami Miejsc Pamięci w Nysie. Wydarzenie to licznie zgromadziło uczestników, którzy pragnęli uczcić pamięć bohaterów i poznać historię swojego miasta.
Spacer rozpoczął się o godzinie 16:30 na Placu przed Centrum Przesiadkowym im. Kresowian w Nysie, gdzie docierali przesiedleńcy z Kresów Wschodnich. Pierwsi do Nysy przybyli już 9 maja 1945 roku przedstawiciele polskiej administracji na czele z późniejszym pierwszym starostą powiatu nyskiego, Wincentym Karugą. Uczestnicy spaceru mieli okazję wysłuchać opowieści o trudnych losach przesiedleńców oraz ich wkładzie w powojenną odbudowę miasta.
Następnie grupa udała się pod Pomnik Armii Krajowej, który został ufundowany przez mieszkańców Nysy z okazji pięćdziesiątej rocznicy Akcji „Burza”. Tam, w atmosferze zadumy i refleksji, o godzinie 17:00 zapalono znicze, odśpiewano Mazurka Dąbrowskiego i oddano hołd Powstańcom Warszawskim, a przewodnicy opowiadali o heroicznych czynach żołnierzy Armii Krajowej oraz ich niezłomnej walce o wolność.
Kolejnym miejscem odwiedzonym przez uczestników spaceru była, znajdująca się na kamienicy przy ulicy Dąbrowskiego 6, tablica upamiętniająca Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora”. Był on majorem Polskich Sił Zbrojnych, cichociemnym, czyli jednym z żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych, którzy byli szkoleni w Wielkiej Brytanii i zrzucani na spadochronach do okupowanej Polski. „Zapora” był także dowódcą oddziałów partyzanckich Armii Krajowej oraz Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość (WiN). Dekutowski zasłynął jako wybitny dowódca partyzancki, który przeprowadził wiele udanych akcji przeciwko okupantom niemieckim, a później przeciwko komunistycznym władzom Polski. Jego oddziały działały głównie na Lubelszczyźnie. W 1947 roku, zagrożony aresztowaniem, przybywa do Nysy, celem przedostania się do ambasady amerykańskiej w Pradze, a następnie do amerykańskiej strefy wpływów na terenie Niemiec. Niestety podczas swojego pobytu w naszym mieście został zdradzony przez swego zastępcę i podczas zasadzki 16 września 1947 roku aresztowany przez funkcjonariuszy bezpieki z Katowic. Po brutalnym przesłuchaniu, 7 marca 1949 roku, został zamordowany w Warszawie. Znajdująca się w Nysie tablica jest ważnym miejscem pamięci, które przypomina o jego niezłomnej walce o wolność Polski.
Kolejnym punktem spaceru był pomnik Jerzego Kozarzewskiego, który znajduje się przed Urzędem Miejskim w Nysie. Autorem tego, odsłoniętego 23 września 2021 roku, pomnika jest nyski rzeźbiarz prof. Marian Molenda. Jerzy Kozarzewski urodził się 21 października 1913 roku w Trawnikach, a podczas II wojny światowej był żołnierzem Narodowych Sił Zbrojnych i brał udział w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie został skazany na śmierć przez komunistyczny rząd, ale kara została ostatecznie zamieniona na 10 lat więzienia. Po odbyciu kary więzienia, Kozarzewski osiadł w Nysie, gdzie założył i prowadził Ognisko Muzyczne, które później zostało przekształcone w Szkołę Muzyczną. Był również poetą i autorem tomiku wierszy „Dar codzienności”.
Naprzeciwko Urzędu Miejskiego w Nysie znajduje się Pomnik Patriotom Polskim w i to właśnie on był następnym celem spaceru. Pomnik ten swoim kształtem nawiązuje do godła Polski, a upamiętnia obywateli polskich walczących i ginących w imię wolności ojczyzny w różnych okresach historycznych. Wewnątrz pomnika, zaprojektowanego także przez prof. Mariana Molendę i odsłoniętego w 2001 roku, w szklanej tubie, znajdują się symbole z miejsc ucisku i chwały: brzozowy krzyż – symbolizujący polskich żołnierzy pochowanych w polu na całym świecie, drut kolczasty nawiązujący do korony cierniowej Jezusa Chrystusa oraz mordu katyńskiego, prochy spod ściany straceń w obozie w Oświęcimiu, prochy polskich oficerów zamordowanych w Katyniu, Starobielsku, Ostaszkowie i Miednoje, kamień z Monte Cassino, ziemia z Cmentarza Łyczakowskiego oraz szabla ułańska z wojny polsko-bolszewickiej roku 1920.
Ostatnim punktem wydarzenia była tablica upamiętniająca żołnierzy Armii Krajowej, która znajduje się na dzwonnicy nyskiej bazyliki. To właśnie tam zakończył się Spacer Śladami Miejsc Pamięci w Nysie, który był nie tylko lekcją historii, ale także okazją do wspólnego uczczenia pamięci tych, którzy walczyli o naszą wolność.
Dziękujemy za tak liczne uczestnictwo w spacerze. Przewodnikiem w tym dniu był Łukasz Jasek.
Do zobaczenia na kolejnych wydarzeniach organizowanych przez Oddział PTTK Tryton w Nysie.
Galeria zdjęć z wycieczki na naszym Facebooku – kliknij tutaj.
Dodaj komentarz